Ding 23 Slot

De eindstreep gehaald, het is mooi!

Een half jaar lang met collega's van AGORA hard gewerkt om het onderwerp mediawijsheid verder uit te diepen. Interessant om te lezen hoe collega's hierover denken en leuk om het één en ander te proberen. 

bron: www.animatieplaatjes.nl (Interessante privacy verklaring!) 

Misschien is het handig om meer 'haltes' in te bouwen zodat we met elkaar wat meer hadden kunnen uitdiepen, reflecteren en na te denken over de implementatie. Volgens mij moeten we deze laatste stappen als organisatie nog gaan maken. Wellicht kunnen we de PDSA cyclus die we nu gebruiken voor o.a. Opbrengst Gericht Werken hiervoor gebruiken. Het zou mooi zijn als we met elkaar opdrachten voor volgend schooljaar formuleren.

23 dingen was voor mij een traject waarin ik met de collega's van AGORA heb geleerd en nagedacht over mediawijsheid in het PO. 

Bedankt Carola, Edo en betrokken collega's van AGORA!

Ding 22 Leraar 2.0

Interessant Ding en zeker interessante links! Het geeft een kijkje in de toekomst met de kennis van nu. Dit soort exercities zijn in het verleden ook wel gedaan en deze bleken achteraf meestal niet te kloppen. Daarmee wil ik deze zienswijzen niet bagatelliseren of als onzin wegzetten. Wat ik er uit wil halen zijn trends: welke kant gaat het op. Op het blog van André Manssen zag ik dit filmpje:

Volgens mij heeft dit nooit daadwerkelijk zo bestaan en gewerkt, maar er is wel een trend uit te halen. 

Tijdens de IPON 2012 werd Singapore Next gepresenteerd (artikel Vives februari 2012). Een uitwerking van het leren in de 21e eeuw. De vraag is hoe ver staan wij in onze dagelijkse praktijk hiervan af. Wat belemmerd ons of wat zou nu al mogelijk zijn.

Stelling uit Ding 22:

Is de leerkracht in 2020 nog in beeld? Of is de leerkracht vervangen door een computer(programma)? 

Ik denk het wel, maar noemen we zo'n persoon nog leraar? Is het een coach en STAAT deze nog voor de klas en wordt nog aan kinderen gevraagd in welke klas ze ZITTEN? 

De rol / taak en daarmee de positie zal zeker veranderen, maar over het tempo waarin dit zal gebeuren ben ik niet optimistisch. Een mammoettanker heeft ook tijd nodig om van koers te veranderen. Zo ook het onderwijssysteem en de krachten die ons aansturen. Hier en daar zie je wel veranderingen. De Rekentuin, nu nog 'drill en practice', zal worden aangevuld met instructiefilmpjes voor rekenen door Cedicu met Laat eens zien. De leerkracht kan dan 'assistentie' krijgen van de virtuele leerkracht. 

Ook verschillende lesbrieven in de leermiddelendatabase van de Digischool zijn van instructiefilmpjes voorzien:

lesbrief voorzetsels (door Jasper Bloemsma)

lidwoord - bijv. nw. - zelfst. nw. (door Jasper Bloemsma)

Van harte aanbevolen!

Blog geschreven naar aanleiding van de cursus 23 onderwijs dingen po.nl (Ding 22) 

Ding 21 Protocol

De meeste scholen van AGORA werken met een mediaprotocol. Hiervan is het internetprotocol een onderdeel. In dit document worden allerlei afspraken vastgelegd met betrekking tot digitale communicatie. De scholen werken over het algemeen met een positief geschreven protocol. Toch gaat het bijna altijd over wat niet mag en welke procedures er gevolgd moeten worden als het mis gaat. 

Het lukt niet altijd om draagvlak voor een (media)protocol te krijgen. Ze worden goedbedoeld geschreven achter een bureau en bij hamerslag op een personeelsvergadering goedgekeurd, om vervolgens op de stapel protocollen te belanden. Vervolgens gaat ieder weer naar zijn of haar orde van de dag. Een gemiste kans lijkt mij en zonde van de inspanning van de schrijver. 

Een protocol is, naar mijn idee, een eindproduct van een gezamenlijk proces van denken en praten. Handig als daar iemand leiding aan kan geven. De mediacoach kan dit proces begeleiden. Bij AGORA is een workshop voor schoolteams beschikbaar. In 1,5 uur zijn de contouren en standpunten zichtbaar en kan de school, na uitwerking van het protocol, gaan handelen, maar ook actief aan de slag. Hierbij is het van belang om de hieronder beschreven laatste ontwikkelingen mee te nemen.

Eind 2011 kwam de discussie op gang over de uitgangspunten van het media- of internetprotocol en het vaak ontbreken van een standpunt rond het gebruik van social media. Het CNV bracht een voorbeeld protocol uit, het social media protocol . Al snel kwam de Besturenraad met een eigen protocol: protocol sociale media 

Socialmediawijs vond dat in beide protocollen weinig tot geen aandacht is voor:

1. Profilering. Hoe kan social media worden ingezet om een bijdrage te leveren aan de profilering en het imago van de school?
2. Curriculum. Hoe kan social media een structurele plek krijgen in het curriculum van de school?
3. Betrokkenheid. Hoe kan social media ingezet worden om de communicatie met, en daarmee de betrokkenheid van, de verschillende doelgroepen in en om de school versterken?

Zij stelden door middel van crowdsourcing een eigen voorbeeld protocol samen: positief social media protocol

Ik denk dat deze voorbeelden ertoe kunnen bijdragen dat we in het onderwijs meer inzicht krijgen in het omgaan met en inzet van de nieuwe media. We zijn geneigd om de nieuwe media buiten de school te houden, maar dit is, wat mij betreft, de verkeerde afslag. Web 2.0 kan ons leven verrijken, eenvoudiger en handiger maken. Kinderen hebben dat allang in de gaten. Hebben daar desgevraagd ook ideeën voor. De leerkrachten beantwoorden dit vaak met verbod en gebod. Jammer, een gemiste kans. 

Steve Jobsschool

Wat mij betreft is er geen 'extra' protocol nodig waarin staat dat je via internet niet mag pesten. Laat gedragsregels, die je toch al op school hebt, ook gelden voor gedrag op internet. Zoek aansluiting op bestaande structuren en afspraken en steek je energie in het nadenken, experimenteren en toepassen van web 2.0 toepassingen. Is het initiatief van o.a. Maurice de Hond voor een Steve Jobsschool een stap in de goede richting?

    

Ding 20 Begeleiden

Net als 'Ding 19 Integreren' is 'Ding 20 Begeleiden' ook één van de onderwerpen waar de mediacoach zich mee hoort bezig te houden. Ik merk dat leerkrachten eigenlijk niet goed weten wat ze hiermee aan moeten en dan geneigd zijn dit onderwerp niet of nauwelijks te behandelen, met alle gevolgen van dien. Als er dan een probleem voordoet (pesten via internet of mobiel) wordt snel naar gebod en verbod gegrepen. De mediacoach doet handreikingen naar leerkrachten om ze in staat te stellen hiermee adequaat aan de slag te gaan. Voorkomen is beter dan genezen. 

Ik zou er voor willen pleiten dat we naast begeleiding ons ook gaan inzetten voor de 'emancipatie' van de nieuwe media in het onderwijs. Gebruik web 2.0 toepassingen en gebruik de smartphone! Je loopt dan met elkaar vanzelf tegen de mogelijkheden en onmogelijkheden op. 

De Poseidon

Deze week was ik op bezoek bij basisschool De Poseidon. Het team verwerkt op alle mogelijke manieren de nieuwe media in het lesprogramma. Het is een aanrader om de site van de school te bekijken en te zien hoe zij ermee werken. Ik kijk terug op een mooi bezoek.   

Ding 19 Integreren

Eén van de opdrachten die ik mij als mediacoach stel is de integratie van mediawijsheid op school te bevorderen. Bij AGORA ligt het aanbod om door middel van een workshop met het team de implementatie handen en voeten te geven. Het is belangrijk dat er in het team consensus is over de wijze van implementatie. Een goede reden om het team bij dit onderwerp te betrekken. Hierdoor ontstaat een draagvlak om met dit onderwerp gericht aan de slag te gaan.

In het kader van 'actief burgerschap en sociale cohesie' is mediawijsheid een opdracht voor iedere school en is daarmee het is eigenlijk geen keuze meer of je als school er wel of niet mee aan de slag gaat.

Ding 19 begint met de discussie of je mediawijsheid moet integreren in het curriculum of dat het een (los) onderdeel van het aanbod wordt. Het antwoord ligt volgens mij op schoolniveau. Het is namelijk belangrijk rekening te houden met de onderwijsvisie van de school. Kennisnet geeft mij hiervoor een bruikbaar handvat. Werkt de school volgens aan 'kennisconstructie' of, aan de andere kant van het spectrum, aan 'kennisoverdracht'. In de praktijk zie je eigenlijk geen scholen die volledig aan de ene kant of volledig aan de ander kant werken. Wel zie je dat er een voorkeur is.

Zodra de school zich bewust is van de plek in bovenstaand spectrum kunnen relevante bronnen en strategieën gekozen worden. In een daarop volgende stap wordt dan relevant materiaal en werkvormen gekozen. Hierbij kan de mediacoach een grote rol spelen. Immers deze is op de hoogte van het huidige aanbod.

Schoolteams verschillen van elkaar als het gaat om de onderwijsvisie, ze vormen echter een grote overeenkomst als het gaat om de aanwezige kennis van en over mediawijsheid. De meeste collega's zijn niet opgegroeid in een multimediale wereld en weten er gewoonweg niet zoveel van. Dit maakt het voor collega's vaak lastig en moeilijk om een goede afweging te maken over wat te doen. Het maakt je ook onzeker als je over een onderwerp iets moet vinden EN les geven als je er weinig over weet. Het gevaar bestaat dan al snel om in geboden en verboden te schieten, iets waar uiteindelijk de kinderen, leerkrachten, school en ouders niets mee opschieten en het juist contraproductief gaat werken.  

Tidens de workshop die scholen van AGORA kunnen afnemen wordt stilgestaan bij de bovengenoemde aspecten. Ik adviseer scholen echter ook om, naast de workshop, een ouderavond over mediawijsheid te organiseren. Hierbij is het dan ook van belang dat leerkrachten deze avond bezoeken om zo ook de eigen kennis aan te vullen.

De workshop is van harte aanbevolen. Graag geef ik in een gesprek de AGORA directeuren en/of ict-coördinatoren meer informatie.         

Ding 18 Toetsen

Mooi, al die online tooltjes voor het overhoren van kennis. Zeker als ze ook op de 'verboden' mobieltjes werken. Ze passen volgens mij goed bij de uitgangspunten van Opbrengst Gericht Werken. Vooral het meten van parate kennis is op dit moment erg in trek en met deze tooltjes makkelijk te doen. De resultaten kunnen de kinderen in een (online) portfolio opnemen en passen zodoende ook in het gedachtegoed van Continuous Improvement 

Toch doen we kinderen, naar mijn mening, tekort als we onze inspanning alleen hierop richten. Met name deze cursus maakt duidelijk dat we kinderen meer moeten meegeven dan parate kennis. Onderstaande afbeelding geeft goed aan wat in het onderwijs ook belangrijk is. De meeste overhoor tools kunnen goed helpen bij schil één: Taal & Rekenen, maar helpen ons nauwelijks bij de overige schillen. Met name de tweede schil wordt steeds belangrijker. 

21st century skills

De webquest is naar mijn mening een uitzondering op de genoemde tools. Deze kan, mits zo ontworpen, veel doen aan het ontwikkelen van de omliggende competenties in de tweede schil. In oktober 2011 kwam in de serie Onderzoeksreeks van Kennisnet het boekje Wat weten we over webquests uit. In dit boekje wordt beschreven hoe we in het onderwijs met de webquest kunnen omgaan en hoe optimaal resultaat kan worden verkregen. Met name de toekomst van de webquest, beschreven in H4, geeft een mooi vergezicht. Gezien de snelle ontwikkelingen van ict zal dit snel binnen handbereik liggen. De vraag is of we binnen het onderwijs dit allemaal kunnen bijhouden.

Dit blog is geschreven in het kader van 23 onderwijs dingen voor po   Ding 18 Toetsen

Ding 17 Klas 2.0

Onlangs mocht ik een tijdje 'spelen' met de Skoolmate. Een veelzijdige, compacte en degelijke laptop. Eigenlijk de voorloper van de tablets. De besturing met een pennetje op het beeldscherm voelde wat lastig aan. De meeste tablets doen dat beter. Misschien is dit appels met peren vergelijken want met de tablets zijn we weer een ICT generatie verder dan de Skoolmate.

Bij de start in ons nieuwe schoolgebouw, enkele jaren geleden, werden allerlei nieuwe ICT technieken in gebruik genomen. Er was o.a. wifi in het hele gebouw aangelegd voor de telefoon, computers en laptops. Helaas werd het niet wat wij ervan hadden verwacht. De performence was en bleef na allerlei interventies slecht. Soms duurde het wel 20 minuten voordat een laptop was opgestart. Ook 'ontspoorde' regelmatig het systeem tijdens het werken. Een man op de maan lukt, maar werken zoals in de getoonde filmpjes, waarbij meerdere kinderen probleemloos wireless werken, is bij ons helaas niet mogelijk geweest. Inmiddels heeft de school uit ellende een 'vast' netwerk en hangt het draadloos systeem grotendeels werkloos aan het plafond. Ook de telefoons werken inmiddels via een ander draadloos systeem. Echt jammer. 

Ik denk dat de kans van slagen van het integreren van andere vormen van leren met behulp van allerlei nieuwe tools sterk afhankelijk is van de visie die de school hierop heeft ontwikkeld. In de getoonde filmpjes zien we (helaas) niet dat scholen vooraf keuzes hebben moeten maken om bepaalde tools in te zetten. Met het team nadenken over waar je ict gaat inzetten en wat past bij de visie van de school zijn belangrijke ingrediënten voor het welslagen van klas 2.0 

Experimenteren is leuk, bijvoorbeeld met augmented reality, maar je hebt toch ook een plan nodig om het niet bij een experiment te laten. Ik denk dat experimenteren ook een onderdeel van een plan moet of kan zijn. De visieversneller van Kennisnet kan een bijdrage leveren om daadwerkelijk stappen te zetten. De afgelopen jaren heb ik met veel schoolteams van AGORA een dergelijke workshop gedaan. De workshop leverde een gedeelde visie en SMART doelen op. Inmiddels is het tijd geworden om met deze scholen te evalueren, te oogsten, bij te stellen en opnieuw een dergelijke workshop te doen. 

Blog geschreven in het kader van '23 onderwijsdingen voor het onderwijs' Ding 17 - Klas 2.0